Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753
Regalisso
Glycyrrhiza glabra
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Regalisse, Recalisso, Regalìssi, Recalìssi, Argaricho.
Nom en français : Réglisse.
Descripcioun :Grando erbo glandulouso que pòu faire fin qu'à 1,5 m d'aut. Se recounèis à si fueio imparipenado. Li flour fan d'enflourejado en grapo blueio à vióuleto. I'a dès estamino. La dóusso se duerb tardié. Se derrabas la planto atroubarés li rizomo que van souto terro valènt à dire la regalisso.
Usanço :La regalisso èi couneigudo en counfisarié e peréu en farmacìo. N'avès bessai suça en bastoun. Ei vertuouso contro lou tussi, li mau d'estoumac, ajudo à digeri e à caga e proun enca. Fau saupre pamens que chanjo lou metaboulisme de l'aldousterono ço qu'adus trop de tensioun e un manco de poutassium.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Glycyrrhiza
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Roubino
- Jardin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Glycyrrhiza glabra L., 1753